Je kunt helemaal uit je plaat gaan als je moeder voor de 10e keer vraagt of je wel genoeg eet, terwijl je het bij vriendinnen juist schattig vindt als ze zich bemoeien met je lunch. Waarom ben je zo snel geïrriteerd door de mensen die je het allerliefst hebt?
Het psychologische geheim achter irritatie bij dierbaren
De mensen die het meest om je geven, kunnen je soms ook het snelst op de kast jagen. Dat klinkt krom, maar volgens psycholoog Jeffrey Bernstein is het heel logisch. Hij vertelt dat irritatie net als liefde een emotie is. Hoe dichter iemand in je leven staat, hoe groter de kans dat er wrijving ontstaat. Juist omdat je zoveel van iemand houdt en samen zo veel deelt, durf je je onbewuste ergernissen meer te laten zien.
Emotionele investering speelt een mega grote rol: hoe meer jij je openstelt voor een relatie, hoe groter de kans dat kleine dingetjes groot lijken. Je laat eerder je ware (soms prikkelbare) ik zien als je je veilig voelt.
Projectie: zie jij jezelf stiekem terug?
Een bijzonder fenomeen: projectie. Misschien stoor je je juist aan eigenschappen bij je partner die je eigenlijk ook een beetje bij jezelf herkent. Zoals dat hij altijd loopt te treuzelen als jullie weg moeten, terwijl jij zelf óók niet bekendstaat om je stiptheid. Irritaties zijn soms gewoon spiegelmomentjes! Ze confronteren je, onbewust, met je eigen ‘minpuntjes’. Dit is compleet normaal – en eigenlijk ook heel menselijk.
Oude ervaringen en het supergevoelige zenuwstelsel
Je reageert niet voor niets zo intens op die ene opmerking van je zus die vóór je verjaardag altijd vraagt of je eindelijk eens solliciteert: soms komen er oude persoonlijke ervaringen om de hoek kijken. Misschien ben je (onbewust) extra gevoelig voor kritiek omdat je in het verleden gekwetst bent. Je hersenen onthouden negatieve ervaringen supersnel, waardoor oude irritaties die voor je gevoel klein waren, tóch in het nu opduiken.
Het comfort van jezelf zijn
Bij hechte relaties hoef je je niet in te houden. Juist daarom laat je je minder perfecte kanten, inclusief je chagrijnige zelf, vaker zien. Hoe comfortabeler je je voelt bij iemand, hoe groter de kans dat ‘alle remmen losgaan’ – en dat geldt voor beide kanten. Vind je jezelf soms een beetje dramatisch? Troost jezelf: dit bewijst juist dat je jezelf durft te zijn!
Wanneer wordt irritatie tóch ongezond?
Een beetje ergeren hoort erbij, maar let op signalen dat het richting toxisch gedrag gaat. Sommige dynamieken, zoals gaslighting, zijn allesbehalve onschuldig. Gaslighting is wanneer iemand bewust jouw gevoel van realiteit probeert te verdraaien; veel voorkomende red flags zijn herhaaldelijk liegen, ontkennen, je manipuleren of je isoleren van je vrienden.
Voel je dat frustraties altijd eenzijdig zijn, je continu schuldgevoel ervaart of dat grenzen worden genegeerd? Wees alert, want toxic behaviour kan je zelfvertrouwen langzaam slopen. Pak deze signalen serieus op en trek op tijd aan de bel.
Traumabonding: als irritatie en liefde door elkaar lopen
Wanneer is het irritatie, wanneer wordt het een ongezonde afhankelijkheid? Soms verwarren we intensiteit met liefde. Bij traumabonding lijkt het soms of die knallende ruzies erbij horen, maar eigenlijk ontstaat er een patroon van spanning en geruststelling — en word je daar emotioneel afhankelijk van. Herken je dat alles in extremen gaat? Sta dan stil bij hoe jij je na zo’n piek- en dalritme eigenlijk voelt. Je hoeft het niet alleen op te lossen: praten en professionele hulp zijn altijd een optie!
Omgaan met irritaties: maak het bespreekbaar
Oplossing? Wees eerlijk. Schrijf irritaties op (serieus, dat lucht op!), bespreek wat je dwarszit zonder meteen te verwijten en stel grenzen waar nodig. Een gezonde relatie draait niet om perfect zijn, maar om samen leren omgaan met frustraties. Irritatie zegt vaak niet dat er iets mis is; het laat zien dat jullie band diep is, en geeft ruimte om te groeien – samen volwassen, soms een beetje over the top, maar altijd met liefde. Lees ook: Dit herkenbare gedrag na ruzie is allesbehalve gezond in een relatie
Bron: MAN MAN
