Waarom gapen besmettelijk is – en wat het over je brein zegt

Waarom gapen we?

Gapen: iedereen doet het. Je trekt je mond wijd open, haalt diep adem, je ogen knijpen even dicht – misschien rolt er zelfs een traantje over je wang. En dat allemaal zonder dat je erbij stilstaat. Maar waarom doen we het eigenlijk? Lange tijd dachten wetenschappers dat gapen bedoeld was om extra zuurstof naar je hersenen te sturen. Die theorie klinkt logisch, maar is nooit echt bewezen. De nieuwste ideeën zeggen iets anders: gapen helpt je hersenen afkoelen. Je brein gebruikt namelijk veel energie en wordt daardoor best warm. Door te gapen stroomt er lucht door je mond en langs je hersenen, een beetje alsof je je hoofd een frisse wind geeft. Maar wist je dat gapen besmettelijk is?

Waarom is gapen besmettelijk?

Het klinkt gek, maar het is écht waar: gapen ís besmettelijk. Als je iemand ziet, hoort of zelfs alleen maar dénkt aan gapen, kun je zelf ook beginnen. Misschien gebeurde het al terwijl je dit aan het lezen bent.

Wetenschappers denken dat het iets te maken heeft met spiegelneuronen – speciale hersencellen die reageren op wat andere mensen doen. Als jij ziet dat iemand anders gaapt, spiegelen jouw hersenen dat gedrag automatisch. Die spiegelneuronen zorgen er ook voor dat je kunt meevoelen met anderen, bijvoorbeeld als iemand huilt of lacht.

Wat zegt het over jou?

In sommige onderzoeken gebruiken wetenschappers gaapfilmpjes om empathie te meten. Hoe sneller iemand meegaapt, hoe sterker die spiegelneuronen lijken te reageren. Dat betekent niet dat je meteen een heel emotioneel persoon bent, maar wel dat je hersenen goed zijn in het herkennen van emoties bij anderen. Best cool, toch?

Aan de andere kant: mensen die weinig of niet meegapend zijn, reageren vaak minder sterk op dit soort signalen. Bij sommige psychische aandoeningen, zoals autisme of bepaalde persoonlijkheidsstoornissen, is dit verschil ook zichtbaar. Dat betekent natuurlijk niet dat als je niet gaapt, er iets mis is – maar het is wel iets wat wetenschappers interessant vinden.

Gapen is dus eigenlijk best handig

Wie had gedacht dat gapen meer is dan alleen maar moeheid of verveling? Gapen besmettelijk maken, is een slimme manier van ons brein om niet alleen voor zichzelf te zorgen, maar ook om ons met anderen te verbinden. Door tegelijk te gapen, zorgen we er onbewust voor dat onze groep een beetje synchroon loopt en dat iedereen alert blijft of juist tot rust komt. Het laat ook zien dat jouw hersenen super gevoelig zijn voor wat er om je heen gebeurt. Dus de volgende keer dat je iemand ziet gapen en je zelf ook moet gapen: onthoud dat je brein gewoon een handige truc gebruikt om jou en de mensen om je heen scherp en verbonden te houden.

Maar vind jij zelf dat je soms toch te vaak gaapt? Dat kan best een teken zijn dat je misschien niet helemaal goed slaapt, ook al merk je het niet bewust. Gelukkig zijn er simpele dingen die je kunt doen om beter te slapen, zoals minder schermtijd voor het slapen, een vast slaapritme, en natuurlijk gezond eten. In dit artikel vind je dé snacks die jou als een roosje zullen laten slapen!