Ken je dat gevoel dat je in de aula loopt en ineens overtuigd bent dat iedereen ziet dat jij een mini-koffievlek op je blouse hebt? Of dat je een presentatie geeft en je struikelt over één woord en je er heilig van overtuigd bent dat de hele klas dat eeuwig gaat navertellen? Dat fenomeen noem je het: spotlight-effect. Wat is het precies? En waarom hebben we daar last van? Girlscene legt het aan je uit!
Jij bent niet de main character in hún serie
Hoe vaak we bij Girlscene onze lezeressen ook aanmoedigen: “Haal die main character in jezelf naar boven!” Natuurlijk mag je dat gevoel helemaal ownen – zet die playlist aan en doe alsof je de hoofdrol speelt in je eigen Netflix-serie… Maar in het echte leven geldt dat ook voor anderen: iedereen is de hoofdpersoon in zijn of haar eigen verhaal. Terwijl jij denkt: “Oh nee, mijn haar zit stom vandaag, iedereen ziet het”, denkt iemand anders: “Help! Ik heb alweer een vlek in mijn trui, ik hoop dat niemand het merkt.” Iedereen is dus veel meer met zichzelf bezig dan we vaak denken.
De spotlight schijnt een stuk zachter dan je denkt
We zijn dus allemaal drukker met onze eigen onzekerheden dan we vaak beseffen. En nee, dat is niet egoïstisch, het is juist heel menselijk. Het betekent simpelweg dat de kleine dingen waar jij van wakker ligt, meestal nauwelijks worden opgemerkt door de mensen om je heen. En dat is eigenlijk best een geruststellende gedachte: de spotlight die jij zo fel voelt schijnen op jezelf, schijnt in werkelijkheid dus een stuk zachter.
Je hersenen houden je voor de gek
Het spotlight-effect ontstaat door een foutje van je brein: je hersenen overschatten hoeveel aandacht anderen aan jou besteden. Jij beleeft jouw leven 24/7 van heel dichtbij. Elk puistje, elke verspreking, elke mislukte zang-solo onder de douche… jij ziet het allemaal. Hierdoor hebben we de neiging onszelf voortdurend te vergelijken met anderen: zij zijn knapper, zelfverzekerder, aardiger. Daardoor blijf je vaak hangen in onzekerheid. En sommige mensen houden er zelfs eeuwige zelftwijfel aan over, oei!
Maar hoe vervelend dat ook voelt, anderen zijn daar helemaal niet mee bezig. Sterker nog: zij vergelijken zich misschien wél met jou. Iedereen is vooral bezig met zijn of haar eigen onzekerheden, waardoor die kleine “oh-oh”-momentjes van jou meestal niet eens worden opgemerkt.
Hoe je het spotlight-effect kunt verslaan
Oké, we kunnen je brein niet zomaar uninstallen zoals een irritante app, maar er zijn wel manieren om met dat spotlight-effect om te gaan. Zie het als kleine hacks die je helpen om jezelf minder in de schijnwerpers te zetten:
- Maak het kleiner.
Stel jezelf de vraag: waar let jij eigenlijk op bij anderen? Waarschijnlijk niet op elk detail of mini-foutje. Precies! Zo werkt het ook andersom: mensen letten veel minder op jou dan jij denkt! - Maak er een klein grapje van.
Een ongemakkelijk moment wordt vaak minder spannend als je er zelf luchtig mee omgaat. Struikel je? Maak er een grapje van: “Oeps, iets te grote schoenen aangetrokken vanochtend” Klaar, en door! - Stop met vergelijken.
Je brein is geneigd te kijken naar wat anderen beter of mooier doen. Maar onthoud: jij ziet maar een klein stukje van hun verhaal, en dat geldt andersom dus ook. Vergelijken is dus niet eerlijk naar jezelf toe! - Gun jezelf de spotlight.
Soms mag je het wél even ownen (zoals Lisa Rinna zou zeggen). Of het nu is omdat je een compliment krijgt, een mooie outfit draagt of een goed cijfer haalt: geniet ervan. Haal die inner Tate Mcrae naar boven en own it! - Onthoud: mensen vergeten snel.
Die verspreking tijdens je presentatie of dat momentje op TikTok dat jij gênant vond? Jij blijft eraan denken, maar anderen scrollen al lang door naar de volgende meme. Denk aan alle gecancelde celebrities, vaak zijn we het twee weken later alweer vergeten.
Relax! Je bent helemaal oké.
De volgende keer dat jij denkt dat de hele klas je ziet blozen, struikelen of stuntelen? Herinner jezelf: niemand is zo met jou bezig als jij zelf. En áls iemand toch even kijkt… maak er je moment van. Geef een grote knipoog, net zoals Sabrina Carpenter op het podium zou doen!
Bron: Medium
